Het klimaat is hot! Doemscenario's over het groeiend gevaar van stijgend waterpijl voor (onze) dichtbevolkte delta's hebben het energievraagstuk centraal in de sensu strictu benadering van een groene economie geplaatst. Nu zelfs de harde klimaatcritici stilaan overtuigd raken van het nefaste effect van fossiele brandstoffen op de globale leefbaarheid, en economen erkennen dat ecologie en economie hand in hand gaan, rijst een volgend probleem: Wat is groene energie? Zelden streden twee onverzoenbare kampen met dezelfde argumenten zo eenduidig voor de gunst van het volk. Kernenergie, door voorstanders bejubeld, door tegenstanders verguisd omwille van hetzelfde argument: 'het milieu'. Zorgt kernenergie echt voor de groene stroom van Kyoto of laat het ons enkel met een groene gloed achter? In deze reeks een aantal argumenten waarom Groen! resoluut kernenergie afzweert. DEEL 1: De Groen!e wil werd Wet  

Weg van kernenergie, een paars-groen uitstapje

Begin 1999 wordt de euro ingevoerd, zes maanden en een dioxinecrisis later valt de Rooms-Rode regering Dehaene en kleurt België Paars-groen. Een uiteindelijk gevolg van die 'nieuwe politieke cultuur' was dat in 2003 in Kamer en Senaat 'de wet op de uitstap uit kernenergie' werd goedgekeurd. Was die uitstap doordacht of overhaast in pre-Kyoto tijden?

Tot dan toe was het omwille van haar financiële belangen in de intercommunales steeds een bewuste keuze geweest van de overheid om kerncentrales - in tegenstelling tot alle andere milieuvergunningen - vergunningen toe te kennen zonder termijn. Financieel werden de installaties wel op dertig jaar afgeschreven, maar los van een tienjaarlijkse herziening waren er geen beperkingen in de tijd. De reden hiervoor is dat sommige onderdelen zoals het reactorvat niet kan vervangen worden. De stress, veroorzaakt door de hoge neutronenflux, verbrost het staal en leidt tot 'vessel head penetration cracks' (VHPC). Door de milieuvergunningen te beperken in de tijd erkende de 'groene' wet enkel dit. (Veter, 2009)

Het debat draait dus niet rond het sluiten van de kerncentrales maar wel rond het al dan niet vervangen ervan. Het compromis tussen de natuurbeweging en de nucleaire sector bestond uit de strategische keuze om geen nieuwe kerncentrales te bouwen. In ruil daarvoor werd de levensduur van centrales tot veertig jaar uitgebreid (terwijl mondiaal de gemiddelde levensduur van een kerncentrale 'amper' eenentwintig jaar is). De hamvraag is welke plaats we kernenergie op lange termijn willen geven in het totaalpakket van energiebevoorrading. Voorstanders spreken vaak over het diversifiëren van de bevoorrading. "Een beetje kernenergie als aanvulling op de marginale productie van ecologische energie om zo het klimaat te helpen." Vaak hoor je dat wind of zon veel te onberekenbaar is, maar maken niet net grootschalige productiecentra de continuïteit grilliger? En is kernenergie zo noodzakelijk om onze economie draaiende te houden? (Groen!, 2008)