Windmolens in Eeklo
29 Oktober 2017

(interview voor Radio2 met schepen Bob D'Haezeleer) In Eeklo, een stadje van net iets meer dan 20.000 inwoners, zullen volgend jaar 22 windmolens staan, waarvan 14 nieuwe. Dat is één per 800 inwoners, maw de grootste turbinedichtheid van Vlaanderen én goed voor een CO² reductie van maar liefst 27% (3000 ton/turbine/jaar) en genoeg om onze ganse stad zelfvoorzienend te maken op elektriciteitsgebied. En dat ZONDER één beroepsprocedure!! Onze visietekst voor een draagvlak voor windenergie is te vinden op en kan heel eenvoudig door elke gemeente(raad) gecopy-paste worden.
Hoe stonden Eeklonaren vroeger tegenover de plaatsing van windturbines in de stad?
Vroeger niet anders dan nu. 15 jaar geleden was windenergie nergens een probleem. Dus de echte vraag zou moeten zijn wat Eeklo vandaag zo anders maakt? En dat is dat Vlaamse Regeringen het draagvlak voor windenergie gewoon volledig kapot hebben gemaakt terwijl Eeklo een duidelijke visie had, én 15 jaar geleden heeft gekozen voor coöperatieve windmolens. Alle Eeklonaren konden zo een stukje turbine kopen. Dàt, alleen, zorgt er al voor dat mensen op een volledig andere manier naar zo een molen kijken. En verder heeft Ecopower, de ontwikkelaar van die windmolens, met een deel van de winst dan nog iemand betaalt die hier op ons stadskantoor als centraal aanspreekpunt rondloopt. Dat is onze Jan. Fantastische man die samen met de stad energieprojecten uitwerkt en rondleidingen geeft aan bijvoorbeeld scholen en verenigingen. Niet enkel als er een vergunning moet worden afgeleverd, maar dag in dag uit, nu al 15 jaar lang. Zo werk je aan een duurzaam draagvlak windenergie. Niet door het vergunnen van een windmolen te zien als een eindpunt, maar als een beginpunt van een proces die de toekomst van energie dichter bij de mensen brengt.
Hoe hebben jullie de inwoners geïnformeerd over de (eventuele) komst van de windmolens?
Je hebt uiteraard de informatie die verplicht is in het kader van het openbaar onderzoek over de 14 nieuwe windmolens. Daarnaast hebben we nog voor er één vergunningsaanvraag is ingediend verschillende infomarkten georganiseerd die de mensen exact uitleg gaven over welke windprojecten waar zouden komen, wat de totale impact zou zijn op de omgeving en hoe we die omgeving met behulp van een omgevingsfonds net beter willen maken. Het is ook voor de eerste keer in Vlaanderen dat 5 ontwikkelaars de krachten bundelen om één groot windproject te realiseren. Dat geeft niet enkel een beter zicht op de totale milieueffecten maar is vooral ook veel duidelijker en transparanter naar de bevolking toe die nu al vaak verloren loopt in het juridisch kluwen van PRUPs en MERs.
Is er in de twee richtingen gecommuniceerd? Hoe zijn eventuele plooien gladgestreken ?
Dat is het ook net. Je moet problemen vooral voorkomen. Het moet in 2009 of 2011 geweest zijn dat de Vlaamse regering plots besliste dat op alle industrie- en landbouwgrond windturbines konden komen. En toen is de zogenaamde windrush begonnen. Overal sloten klassieke ontwikkelaren voorwaardelijke contracten voor opstalrechten af. Niet om daar echt zelf te gaan bouwen, maar vooral om te verhinderen dat anderen daar konden bouwen. Het is die chaos en onzekerheid die mensen onnodig bang hebben gemaakt.
De locatie aan de Expressweg is door de weinige bewoning en het achtergrond lawaai ruimtelijk by far de beste optie. Samen met een goeie communicatie en een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten vermijd je plooien. En dan moet je die ook niet gladstrijken. Wanneer dat toch gebeurt kan iedereen terecht bij het aanspraakpunt "onze Jan van Ecopower".
Hoe is het participatiemodel van de provincie gebruikt geweest?
Het is eigenlijk het participatiemodel van Eeklo, die de provincie heeft afgeslankt. Vanaf 2012 heeft de provincie een werkgroep opgericht waarin overheden, projectontwikkelaren en burgerverenigingen samengebracht om de lusten en de lasten van windenergie eerlijker te verdelen. Uiteindelijk is daar overeengekomen dat elke windmolen minstens 20% coöperatief moest zijn, en dat er per turbine jaarlijks 5000 euro zou worden gestort in een omgevingsfonds dat door de buurt wordt beheert en jaarlijks nog eens 5000 euro wordt geïnvesteerd in energiebesparende zodat uiteindelijk iedereen beter wordt van de wind, die in principe ook van iedereen is.
Wat denkt Eeklo over de aanpak van de provincie op het vlak van de planning van windturbines?
Sowieso qua ruimtelijke ordening een enorm goeie zaak. Want sinds 2009 heeft Vlaanderen toegelaten dat er op alle industriegrond en agrarische grond windturbines kunnen worden gezet. En dat heeft voor de windrush en door de grote onzekerheid meteen voor de volledige afbraak van het draagvlak in Vlaanderen gezorgd. Terwijl in die chaos veel projecten theoretisch bleven (want 70% van alle projecten verzandde in een juridische procedureslagen en uiteindelijk sleuvelde de helft van alle aanvragen). Niet in Eeklo. Dit Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan zegt immers ook tegelijk ook dat er in de rest van Eeklo geen turbines kunnen gebouwd worden. Zo hebben we gelukkig nog een beetje de meubelen kunnen redden. Al hadden we liever dat de provincie het volledig participatiemodel van Eeklo volledig had overgenomen. Maar het is positief dat de provincie Oost-Vlaanderen als eerste provincie deze stap heeft gezet.