Het klimaat is hot! Doemscenario's over het groeiend gevaar van stijgend waterpijl voor (onze) dichtbevolkte delta's hebben het energievraagstuk centraal in de sensu strictu benadering van een groene

economie geplaatst. Nu zelfs de harde klimaatcritici stilaan overtuigd raken van het nefaste effect van fossiele brandstoffen op de globale leefbaarheid, en economen erkennen dat ecologie en economie hand in hand gaan, rijst een volgend probleem: Wat is groene energie? Zelden streden twee onverzoenbare kampen met dezelfde argumenten zo eenduidig voor de gunst van het volk. Kernenergie, door voorstanders bejubeld, door tegenstanders verguisd omwille van hetzelfde argument: 'het milieu'. Zorgt kernenergie echt voor de groene stroom van Kyoto of laat het ons enkel met een groene gloed achter? In deze reeks een aantal argumenten waarom Groen! resoluut kernenergie afzweert.

DEEL 2: Kernenergie of het licht uitdoen

Onze kerncentrales produceren 60% van al onze
energie. Dit betekent echter
niet dat we met het sluiten van de zeven reactoren 60% vervangcapaciteit moeten
zoeken. Omdat kernreactoren moeilijk moduleerbaar zijn (ze kunnen technisch
gezien niet zomaar hun vermogen aanpassen), draaien ze steeds op volle toeren. Hoewel
reeds bestaande alternatieve bronnen nu dus al in staat zijn een gedeelte van
deze productiecapaciteit over te nemen, is dat omwille van de werking van
kerncentrales, niet opportuun. In werkelijkheid vertegenwoordigen de zeven Belgische kernreactoren samen dus eigenlijk maar één derde van
de Belgische productiemogelijkheid. De veertigste verjaardag van de drie kleinste
reactoren, Doel 1 en Doel 2 (beide 450 MW) en Tihange 1 (900 MW), is in 2015. De
vier laatste centrales (elk 1000 MW), Doel 3 en 4 en Tihange 2 en 3, sluiten
pas in de periode 2022-2025. De vroegste capaciteitsdaling voltrekt zich met
andere woorden maar liefst twaalf jaar na de stemming van de paars-groene wet.
Is twaalf jaar om een capaciteit van 1800 MW aan alternatieve energie op te
bouwen zo idealistisch?

Studies van de Europese Commissie tonen aan dat het opvangen van de kernuitstap
niet noodzakelijk zware technologische innovaties vereist. De stroomproductie
van ons kerncentralepark kan zowel technisch als economisch, realistisch
gecompenseerd worden middels een bewust beleid, gebaseerd op de 'Trias
Energetica': beperken van de vraag
(door beter te isoleren), gebruik van duurzame
energiebronnen en eindige bronnen
efficiënt gebruiken (zuinige installaties). Het
studiebureau E-ster berekende dat alle Belgen op korte termijn (minder dan twee
jaar) 9.510 GWh (12% van het energieverbruik in België) kunnen besparen. Samen
met investeringen op middellange termijn (tien jaar) kan dit zelfs nog oplopen
tot een potentieel van 23.770 GWh (30% van alle energieconsumptie). Dit is meer
dan het vermogen van onze zeven steenkoolcentrales én de drie oudste
kernreactoren samen. Met een doorgedreven besparing op het
elektriciteitsverbruik kunnen we op tien jaar tijd dus niet alleen de eerste
drie kernreactoren sluiten, zoals gepland, maar ook de zeven sterk vervuilende
steenkoolcentrales. Niet enkel goed voor het milieu, maar ook goed voor de
portemonnee. Naast het terugdringen van onnodig
energieverbruik, speelt ook de maximale benutting van hernieuwbare
energiebronnen een belangrijke rol: wind op land, wind offshore, zonne-energie,
waterkracht, duurzame biomassa. Volgens een rapport van het Duits Instituut
voor Windenergie (DEWI) kan windenergie op één generatie tijd één derde van de
totale energieproductie van alle landen aan de Noordzee verzorgen.

Indien België
samen met de andere Noordzeelanden een gezamenlijk hoogspanningsnet uitbouwt
dat de verschillende offshore windparken op de Noordzee verbindt, kan de
vereiste productiezekerheid gegarandeerd worden. In Oostenrijk, Denemarken
en Ierland staan geen kerncentrales, noch beschikken deze landen over eigen
energiegrondstoffen, maar de economie draait er en bovendien hebben deze landen
een lagere CO2-uitstoot per capita en per eenheid BNP dan België. Of
het licht ook bij u na de kernuitstap zal blijven branden, blijft misschien nog
steeds de vraag. Maar het eerder aan een niet-betaalde Electrabel rekening liggen,
dan aan een energietekort.